Instytucje i usługi szczególnie narażone na ryzyko prania pieniędzy

Każda organizacja może stać się jednym z ogniw tworzących nielegalne procesy związane z praniem pieniędzy oraz finansowaniem terroryzmu. Część firm, instytucji, produktów i usług jest jednak szczególnie narażona na ryzyko prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. Dlatego wybrane podmioty zostały zobligowane przez ustawę AML do wdrożenia odpowiedniego systemu ochrony i realizacji szeregu obowiązków. Podmioty te są nazywane instytucjami obowiązanymi, a lista obarczonych ryzykiem sektorów, produktów i usług jest przedstawiana m.in. w sprawozdaniach Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie oceny ryzyka związanego z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu, które ma wpływ na rynek wewnętrzny i dotyczy działalności transgranicznej.

Słabe punkty wybranych produktów i usług w kontekście ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu

W tym artykule przedstawiamy, jak kilka wybranych instytucji i usług może być wykorzystanych do nielegalnych przedsięwzięć związanych z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu.

Ubezpieczenia

Produkty ubezpieczeniowe mogą być wykorzystane przez przestępców związanych z praniem pieniędzy na wiele sposobów, na przykład:

• Ubezpieczenie może zostać wykupione, aby ukryć korzyści majątkowe pochodzące z przestępstwa.
• Bardzo wartościowe dobra mogą zostać objęte ubezpieczeniem ogólnym o wysokiej składce, a następnie wycofane z ubezpieczenia wraz z odzyskaniem tej składki.
• Fundusze pochodzące z przestępstwa mogą być zainwestowane w długoterminowe ubezpieczenia na życie.
• Gotówka może być przyjęta przez nierozważnego maklera ubezpieczeniowego na poczet ubezpieczenia.
• Fundusze wpłacane na poczet ubezpieczenia mogą być „warstwowane” przez wydłużoną drogę zakupu i przy wykorzystaniu przysługujących praw rezygnacji z ubezpieczenia.

Sektor hazardowy

Zakłady bukmacherskie, gry hazardowe, kasyna internetowe, lądowe oraz działające na statkach są narażone na duże ryzyko prania pieniędzy i finansowania terroryzmu w bardzo dużym zakresie. W wypadku każdej gotówki trafiającej do sektora hazardowego, istnieje prawdopodobieństwo, że pochodzi ona z działalności przestępczej.

Oto zaledwie kilka przykładów na to, jak przedsiębiorstwa z branży hazardowej mogą być wykorzystane do prania pieniędzy:

• Klienci mogą wykorzystywać kasyna na lądzie do wymiany dużych ilości dochodów pochodzących z działalności przestępczej w banknotach o małych nominałach na banknoty o dużych nominałach, które łatwiej ukryć oraz przetransportować.
• Kasyna internetowe dopuszczają transfery pieniędzy między klientami bez użycia konta kasyna. Klienci mogą więc pożyczać pieniądze z niekonwencjonalnych źródeł, również od innych klientów. Brak wiedzy, co do pochodzenia środków, rodzi ryzyko, że pochodzą one z działalności przestępczej.
• Kasyno użycza kont depozytowych klientom tylko do celów hazardowych. Jednak, jeśli klient nie jest poddany wystarczającej kontroli, może wykorzystywać takie konto do celów innych niż hazardowe lub dla celów hazardowych, ale po stawce minimalnej.
• W niektórych krajach nie jest wymagane poświadczenie kupna żetonów lub biletów, chyba że kwota wymaga raportowania do instytucji rządowych.
• Użycie gotówki do wykupu kart prepaid stanowi zagrożenie, ponieważ kasyna internetowe nie mogą dokonać takiej ich weryfikacji, jakiej dokonują na kontach instytucji finansowych.
• Wiele e-portfeli akceptuje gotówkę jako depozyty. Kiedy klient dokonuje wpłaty do e-portfela za pomocą konta instytucji finansowych, potwierdzenie wydane przez tę instytucję będzie uwzględniało jedynie wpłatę do e-portfela, nie transakcję z kasynem internetowym.
• Gry w pokera w Internecie często mają miejsce na platformach, które są dzielone przez wielu operatorów kasyn. Platforma odgrywa kluczową rolę w monitorowaniu wzoru oraz wartości gry z punktu widzenia potencjalnych działań związanych z praniem pieniędzy, na przykład dumpingiem żetonów.

Banki korespondencyjne

Każdy międzynarodowy transfer finansowy odbywa się z udziałem banku korespondencyjnego. Banki te świadczą usługi innym bankom, w tym wymieniają walutę, przekazują fundusze i przeprowadzają inne transakcje finansowe. Proces polega na tym, że bank korespondencyjny w kraju A świadczy usługi finansowe posiadaczom kont w kraju B, przy czym bank korespondencyjny często nie ma żadnych bezpośrednich związków z klientem. Oznacza to, że bank korespondencyjny świadczy usługi dla klientów, których nie zna. Banki takie całkowicie polegają na procedurach CDD banków respondenckich w zakresie AML i CFT. Ten brak procedury CDD powoduje, że banki korespondencyjne mają problemy z rozpoznaniem transakcji podejrzanych, co może być wykorzystane przez przestępców.

Private banking

Bankowość prywatna (private banking) to preferencyjna oferta dla najbardziej zamożnych klientów indywidualnych. Obejmuje szeroką gamę produktów i usług dotyczących, w tym rachunki bieżące, transakcje o wysokiej wartości, niestandardowe rozwiązania inwestycyjne, prowadzenie biznesu w różnych jurysdykcjach, fundusze powiernicze. Atrakcyjność private bankingu sprowadza się do zapewnienia dyskrecji oraz spersonalizowanych usług klientom, którymi często są osoby o statusie PEP, członkowie rządów, bogaci biznesmeni czy kolekcjonerzy dzieł sztuki. I to właśnie dyskrecja powoduje, że private banking może być wykorzystany w procederze prania pieniędzy.

Konta klienckie (gatekeepers)

Konta klienckie to rachunki bieżące, które są używane przez osoby deponujące na nich fundusze w imieniu swoich klientów. Tymi osobami są zwykle prawnicy lub księgowi (tzw. gatekeepers w terminologii stosowanej przez FATF). Zapewnia to beneficjentom rzeczywistym dyskrecję i umożliwia im deponowanie środków bez podawania swojej tożsamości.

Kredyty hipoteczne

Przestępcy często piorą pieniądze, inwestując w nieruchomości, które nabywają przy wykorzystaniu kredytów hipotecznych. Pieniądze pokrywające comiesięczne raty mogą pochodzić z działalności przestępczej. A pranie pieniędzy polega na tym, że przestępcy mogą dokonać nadpłaty kredytu, a następnie zażądać jej zwrotu.

Trusty

W związku z tym, że trusty zapewniają dyskrecję i nie są objęte regulacjami AML, może pojawić się trudność w ustaleniu beneficjenta rzeczywistego oraz prowadzonych przez niego faktycznych stosunkach gospodarczych, a w szczególności w wypadku trustów mających siedzibę w tzw. rajach podatkowych.

Waluty wirtualne

Przestępcy mogą używać wielu adresów portfeli i otwierać nowe konta online dla każdej transakcji. W ten sposób zwiększają prawdopodobieństwo, że przepływ pieniędzy nie zostanie wykryty. Bardzo często zdarza się też, że po dokonaniu transakcji nie istnieje już serwer, na którym została zapisana informacja, która mogłaby pomóc w dokonaniu identyfikacji przestępcy.

***

Zapraszamy do kontaktu, żeby porozmawiać, jak możesz zwiększyć bezpieczeństwo finansowe i obniżyć ryzyko AML w Twojej firmie:
dok@iaml.com.pl / +48 22 100 36 93