Pranie pieniędzy oraz czyste, szare i brudne pieniądze

Określenie „pranie brudnych pieniędzy” nie jest co prawda formalnym (prawnym czy finansowym) terminem, ale jest niezwykle obrazowe i dobrze oddaje proceder, którego dotyczy. Przyjrzyjmy się więc bliżej kwestiom związanym z praniem pieniędzy, a także samymi brudnymi, szarymi i czystymi pieniędzmi.

Co to jest „pranie brudnych pieniędzy”?

W obszarze AML (Anti Money Laundering) używane są dwa określenia: „pranie brudnych pieniędzy” oraz „pranie pieniędzy”. Obydwa mają dokładnie to samo znaczenie. Pierwsze z nich jest sformułowaniem potocznym, a drugie jest formalnym określeniem używanym w języku prawnym oraz finansowym.

Obowiązującą w Polsce definicję prania pieniędzy można znaleźć w ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

Pranie pieniędzy jest to czyn określony w art. 299 kodeksu karnego, czyli dotyczy on tych, którzy środki płatnicze, instrumenty finansowe, papiery wartościowe, wartości dewizowe, prawa majątkowe lub inne mienie ruchome lub nieruchomości pochodzące z korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego, przyjmują, posiadają, używają, przekazują lub wywożą za granicę, ukrywają, dokonują ich transferu lub konwersji, pomagają w przenoszeniu ich własności lub posiadania albo podejmują inne czynności, które mogą udaremnić lub znacznie utrudnić stwierdzenie ich przestępnego pochodzenia lub miejsca umieszczenia, ich wykrycie, zajęcie albo orzeczenie przepadku.

Mówiąc inaczej, pranie pieniędzy (czy też potocznie pranie brudnych pieniędzy) to czyny o charakterze przestępczym, które umożliwiają wprowadzenie do legalnego obrotu różnego rodzaju wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych źródeł albo mających na celu finansowanie działalności kolidującej z prawem. Celem procesów związanych z praniem pieniędzy jest nadanie pozorów legalności wartościom majątkowym uzyskanym z działalności pozaprawnej lub z działań powiązanych z nielegalną działalnością.

Dlaczego mówi się „pranie pieniędzy”?

Pochodzenie terminów „pranie pieniędzy” i „pranie brudnych pieniędzy” sięga początków ubiegłego wieku. Po raz pierwszy zostały użyte w związku z mafijną działalnością Ala Capone w Stanach Zjednoczonych. Nawiązanie do prania wynikało z tego, że Al Capone prowadził nielegalne przedsięwzięcia pod przykrywką swojej legalnej działalności – m.in. pralni i sklepów.

Po raz pierwszy w kontekście prawnym sformułowanie „pranie pieniędzy” wystąpiło w związku z aferą Watergate, w 1982 roku w Stanach Zjednoczonych. Później określenie to szybko przyjęło się w świecie prawnym i finansowym oraz zostało włączone do języka prawniczego stosowanego na całym świecie.

Co to są „brudne pieniądze”, „szare pieniądze” i „czyste pieniądze”?

Pieniądze (oraz pozostałe wartości majątkowe, czyli m.in. papiery wartościowe, prawa majątkowe i nieruchomości) będące w obrocie finansowym można podzielić na 3 grupy ze względu na ich „czystość” czy też „stopień zanieczyszczenia”.

Czyste pieniądze – te wartości majątkowe pochodzą z działalności gospodarczej prowadzonej zgodnie z prawem, od której zapłacono wszystkie należne podatki i opłaty.

Szare pieniądze – te wartości pochodzą z działalności co prawda niezakazanej przez prawo, ale będącej następstwem nielegalnych transakcji, których celem jest nieujawnianie rzeczywistych obrotów i dochodów po to, żeby uniknąć obciążeń finansowych (czyli pochodzą z tzw. szarej strefy i nie zostały od nich zapłacone należne podatki i opłaty).

Brudne pieniądze – te wartości majątkowe pochodzą z przestępczości zorganizowanej, działalności kryminalnej oraz nielegalnej działalności gospodarczej (czyli ze wszystkich rodzajów działalności nieujawnionej właściwym organom).

Sprawdź, jak działa iAML – rozwiązanie, które usprawnia i automatyzuje przeciwdziałanie praniu pieniędzy!
Skontaktuj się z naszym działem obsługi klienta:
dok@iaml.com.pl / +48 22 100 36 93